Terminologia związana z fotografią cyfrową w większości wypadków jest nowa i pochodzi z języka angielskiego. Przygotowany przez nas słowniczek pomoże w zapoznaniu się z trudniejszymi wyrazami tak by rozwiać wszelkie wątpliwości.
Spis pojęć :
- Aberracja
- Adapter
- Autofocus
- Auto Bracketing
- Balans bieli
- Celownik
- Czułość filmu (ISO)
- Dystorsja
- Ekspozycja
- Ekwiwalent ogniskowej
- Filtry
- Flash
- Głębia ostrości (GO)
- Interpolacja
- Karta pamięci
- Kompresja
- Kontrast
- Kompensacja ekspozycji
- Liczba przewodnia
- LCD
- Makro
- Migawka
- Ogniskowa
- Pomiar światła
- Priorytet migawki
- Priorytet przysłony
- Przysłona
- Rozdzielczość
- Samowyzwalacz
- Sensor światłoczuły
- Solaryzacja
- Światłoczułość
- Szumy
- Ziarno
Jest to wada układu optycznego (soczewki, zwierciadła, obiektywu) powodująca zniekształcenia, przebarwienia lub nieostrość obrazów uzyskiwanych przy jego udziale. Rozróżniamy kilka typów aberracji : sferyczna, koma, astygmatyzm, dystorsja, chromatyczna. Aby zlikwidować aberrację stosuje się specjalne układy soczewek.
Urządzenie umożliwiające zastosowanie w aparacie innego rodzaju filmu niż dedykowany (np. kaseta do filmów zwojowych). Adapter to również specjalny pierścień, który pozwala mocować filtry lub obiektywy o innych wymiarach gwintu.
Autofocus – (ang. automatic focus)
Automatyczna regulacja ostrości obrazu. Często używany skrót to AF.
Jest to tryb w aparacie w którym możliwa jest do wykonania seria trzech zdjęć o zróżnicowanej ekspozycji: pierwsze ujęcie jest niedoświetlone o zadaną wartość, drugie naświetlone prawidłowo, a trzecie prześwietlone. Dzięki tej funkcji możemy sfotografować jedno i to samo ujęcie, a potem wybrać jego najwłaściwszą wersję. Metoda bardzo często wykorzystywana przy zdjęciach HDR.
System równoważenia kolorów w różnych typach oświetlenia. W zależności od natężenia i rodzaju źródła światła kolory mogą wyglądać bardzo odmiennie. Balans bieli jest więc taką korektą koloru by „biel była biała”, a pozostałe kolory tworzyły właściwa paletę. Aparaty cyfrowe oferują automatykę balansu bieli, a bardziej zaawansowane modele mają dodatkowo tryby balansu odpowiednie do sytuacji (np. do światła żarowego, jarzeniowego, słonecznego itd.).
Wizjer, przez który patrzymy aby właściwie skomponować zdjęcie. Prostsze aparaty stosują celownik optyczny czyli małe okienko umieszczone nad obiektywem. Ich wadą jest widoczna przy małych odległościach rozbieżność między obrazem widocznym w celowniku a tym, który jest faktycznie rejestrowany (błąd paralaksy). Inny typ to celownik TTL, w którym widzimy dokładnie to co trafi do sensora światłoczułego.
Czułość to wielkość określająca stopień reagowania filmu fotograficznego na światło. Znajomość czułości umożliwia określenie prawidłowej ekspozycji. Im wyższa światłoczułość, tym krótszy czas potrzebny do naświetlenia danej klatki. Możemy w ten sposób uniknąć stosowania statywu do wykonywania zdjęć w słabym oświetleniu. W aparatach cyfrowych często mamy możliwość wybrania czułości ISO. Niestety, zbyt wysoka czułość ISO w technice analogowej skutkuje zwiększonym ziarnem, w technice cyfrowej będzie zwiększała możliwość powstania na wykonanym zdjęciu szumów.
Wada obiektywu widoczna szczególnie przy szerokim kącie obrazu, polegająca na skrzywieniu linii pionowych bądź poziomych w miarę oddalania się od centrum kadru. Widzimy to jako beczułkowatą lub wklęsłą deformację obrazu, w której linie nie są równoległe.
Ilość światła przyjęta przez emulsję lub sensor światłoczuły podczas naświetlania. Na wartość tę wpływ ma przede wszystkim oświetlenie miejsca, w którym robimy zdjęcie, a regulowane jest przez dobór czułości, czasu naświetlenia oraz przysłony. Ekspozycja wyrażana jest przez wartość ekspozycji EV (Exposure Value).
Odpowiednik ogniskowej obiektywu aparatu cyfrowego dla klasycznego aparatu na film 35mm (małoobrazkowy). Różnica między tymi parametrami wynika z tego, że element światłoczuły (CCD) jest znacznie mniejszy niż wymiary zwykłej klatki filmowej 24 x 36mm. Ekwiwalent ogniskowej podaje się dla ujednolicenia nazewnictwa.
Dodatkowe soczewki stosowane w razie konieczności skorygowania wad obrazu lub jako zaplanowany efekt „artystyczny”. Filtry w najpopularniejszej postaci sprzedawane są w nagwintowanych ramkach, które nakręcamy na końcówkę obiektywu aparatu. Wyróżniamy filtry korekcyjne, kompensacyjne, kontrastujące, polaryzacyjne, UV i inne.
Wbudowana lub zewnętrzna lampa błyskowa stosowana kiedy światło naturalne (zastane) jest zbyt słabe. Moc lampy podaje się liczbie przewodniej.
Fragment przestrzeni, w której wszystkie sfotografowane obiekty są ostre. Więcej w jednym z naszych artykułów.
Uśrednienie wartości naświetlenia sąsiadujących ze sobą punktów światłoczułych. Każdy piksel odpowiada za jedną z trzech barw RGB dlatego dopiero zinterpolowany obraz zawiera pełną informację o rzeczywistej barwie obrazu.
Pamięć przenośna, na której zapisywane są zrobione zdjęcia. Po zapełnieniu nośnika przerzucamy fotografie na pojemniejszy dysk komputera. „Wyczyszczona” karta jest ponownie gotowa do zapełnienia. Istnieje klika typów pamięci przenośnej do aparatów cyfrowych, z których najpopularniejsze to: Secure Digital, CompactFlash, Smart Media i MemoryStick.
Zmniejszenie rozmiarów pliku zdjęciowego według stałego algorytmu. Wielkość kompresji wybieramy określając jakość zdjęcia (np. fine, normal itd.), a więc im większe skompresowanie tym gorsza jakość końcowa.
Różnica między najjaśniejszymi i najciemniejszymi partiami obrazu.
Jest to możliwość szybkiej zmiany wartości ekspozycji. W aparatach cyfrowych najczęściej stosowany jest zakres +/-2EV w odstępach co 1/3EV, co oznacza, że możemy zdjęcie maksymalnie 2-krotnie prześwietlić lub niedoświetlić. Punktem wyjściowym jest tu wartość proponowana przez światłomierz aparatu jako ekspozycja prawidłowa.
Wartość określająca maksymalny zasięg światła pochodzącego z lampy błyskowej. Standardowo wyrażana jest w metrach dla przysłony doskonałej (F1.0) przy czułości ISO 100. Przykładowo jeśli dla naszej lampy wynosi ona 18 to fotografując obiekt z 3m musimy ustawić przysłonę na F6.0 (18 : 3 = 6).
Mały monitor wbudowany w aparat cyfrowy, na którym możemy podejrzeć obraz widziany przez aparat, obejrzeć zrobione już zdjęcia, wyświetlić menu lub parametry naświetlenia.
Tryb fotografowania z małych odległości. Opisy techniczne aparatów cyfrowych zawierają informacje jaka jest minimalna odległość, z której możemy zrobić zdjęcie.
Zasłona blokująca dostęp światła do powierzchni sensora światłoczułego. Podczas robienia zdjęcia migawka otwiera się na ułamek sekundy i zamyka kiedy zadany czas naświetlenia już upłynie.
Odległość (w milimetrach) między płaszczyzną obiektywu a miejscem, w którym skupia się światło tworzące ostry obraz. Jeśli mamy do czynienia z obiektywem zmiennoogniskowym (zoom) to podawany jest zakres ogniskowej np. 7-21mm. Standardem podawania ogniskowej jest wartość dla formatu 35mm (tradycyjny film małoobrazkowy), dlatego w opisach aparatów cyfrowych można znaleźć notkę „ekwiwalent dla 35mm”. Od długości ogniskowej zależy „kąt widzenia” aparatu.
System pomiaru warunków oświetleniowych dobierający najlepszą dla danego kadru ekspozycję. Aparaty cyfrowe wyposażone są zawsze w automatyczny pomiar światła (Automatyka Ekspozycji), który doskonale wyręcza nam w ustawieniu optymalnej przysłony i czasu naświetlenia. Zaawansowane aparaty oferują też różne rodzaje pomiaru: matrycowy (inaczej uśredniony), punktowy, centralnie – ważony i inne.
Fotograf własnoręcznie ustawia czas naświetlenia (otwarcia migawki), a automatyka aparatu dostosowuje do tego optymalną przysłonę.
Ręczny dobór wielkości otworu przysłony z automatycznie dobranym czasem naświetlenia. Zadając określoną przysłonę regulujemy głębię ostrości.
Układ regulujący wielkość otworu, przez który światło wpada do aparatu. Najczęściej spotykanym typem jest przysłona irysowa – nachodzące na siebie blaszki tworzą okrągły otwór, który możemy zmniejszyć (zwiększając liczbę przysłony) lub zwiększyć (zmniejszając l. p.). Kolejne skoki przysłony na skali powodują 2-krotną zmianę natężenia wpadającego światła Od wartości przysłony zależy też głębia ostrości czyli fragment przestrzeni uchwyconej na zdjęciu, w którym wszystkie elementy są ostre (im mniejszy otwór tym większa głębia).
Liczba zarejestrowanych pikseli obrazująca ilość informacji jaka została zawarta na zdjęciu. Im większa rozdzielczość sensora światłoczułego tym większa dokładność obrazu. Rozdzielczością nazywamy też zdolność układu obiektyw – sensor do precyzyjnego odwzorowywania szczegółów (podawana w ilości linii na powierzchnie obrazu).
Opóźnienie o jakiś czas (najczęściej 10 sekund) otwarcia migawki. Dzięki tej funkcji osoba fotografująca ma chwilę na uruchomienie mechanizmu i ustawienie się do zdjęcia.
Układ scalony rejestrujący światło, które przez obiektyw pada na jego powierzchnię. Składa się z milionów maleńkich punkcików (pikseli) reagujących na światło o jednym z trzech kolorów. W aparatach cyfrowych element ten pełni funkcje „cyfrowego filmu” – złożony z punktów obraz trafia na końcu do przenośnej pamięci w postaci pliku zdjęciowego. Najczęściej stosowany układ to CCD, czasem stosuje się również przetwornik CMOS.
W fotografii cyfrowej efekt polegający na skrajnym podniesieniu kontrastu przez co na zdjęciu widzimy wyłącznie pola czarne i białe.
Czułość materiału fotograficznego (sensora światłoczułego) na padające światło wyrażana w międzynarodowej skali ISO. Im mniejsza światłoczułość tym większa wartość naświetlenia konieczna do zrobienia prawidłowego zdjęcia. Jednocześnie i czułość wyższa tym większa ziarnistość obrazu.
Szumami nazywamy pojawiające się na zdjęciu plamki na obszarach jednolitego koloru. Są one efektem bądź to ustawienia w aparacie zbyt dużej czułości ISO, bądź zbyt małego lub niedokładnie wykonanego fotosensora w aparacie, którym zdjęcie wykonano.
Wada jawnego (wywołanego) obrazu fotograficznego objawiająca się dostrzegalnymi gołym okiem skupiskami ziaren srebra tworzących obraz. Efekt ziarna jest bardzo dobrze widoczny przy skanowaniu zdjęć fotograficznych w wysokich rozdzielczościach, a także podczas wykonywania z błon fotograficznych dużych powiększeń.